P4C çocuklar için felsefe eğitimi nedir?
Felsefe temelde evrenin, dünyanın, insanın incelenmesi ve düşünce üretilmesiyle ilgili, hayat boyu süren, pratik yaşayışa ilişkin teorik bir etkinliktir. Başka bir deyişle merak, araştırma unsuru olarak kişiyi veya kişleri düşünmeye yöneltir. Bu açıdan felsefe, yaşamın sorgulanıp, anlam kazanmasına yol açan bir etkinliktir. Bu noktada P4C çocuklar için felsefe eğitimi, felsefenin amacına hizmet ederek çocuklarda felsefi düşünmenin, akıl yürütmenin gelişmesini sağlar.
İlk olarak Amerikalı felsefeci Matthew Lipman çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır. Derslerinde çocukların konu veya konular hakkında akıl yürütme becerilerinin yetersizliğini görmüş ve P4C pedajojisini geliştirmiştir. Bu pedagoji felsefe hakkında konuşmayı değil felsefi düşünmeyi geliştirmeyi amaçlamıştır. Çocuklara sorular yöneltilerek çocukların düşünmesi amaçlanmakta ve felsefi araştırma dersin merkezine koyulmaktadır. Böylece çocukların akıl yürütme becerileri gelişmektedir. Özellikle çocuklara yönelik olmasının nedeni ise Limman’ın felsefi düşünme, akıl yürütme becerilerinin geliştirmelerinin üniversite zamanlarında geç kalınmış bir durum olmasıdır. Bu becerilerin gelişmesi için daha küçük yaşlarda eğitimlere başlanmalıdır.
P4C çocuklar için felsefe eğitimde sokratik diyalog yöntemi temele alınır. İlk olarak karşıdaki kişinin hiçbir şey bilmediği varsayılarak ona sorular yöneltilir ve düşünmesi sorgulanması sağlanır. Tüm bunlar bir topluluk oluşturularak yapılır ve soruları yöneltene kolaylaştırıcı denir. Kolaylaştırıcı diyalokları kontrol altında tutmaz ve çocuklar bu sırada sorular sormaya, akıl yürütmeye, düşüncelerini ifade etmeye ve birbirlerini dinlemeye yönlendirilirler. P4C’de çeşitli kavram analizleri yapılmaktadır. Örneğin; adalet, iyilik, dostluk, mutluluk vb. konular, daha önce de söylenildiği gibi hikâye ya da resim ve video içeriklerle uyaran oluşturur. Bu da kavramlar üstüne bir temel oturtmaktadır. Bu gibi insanı ve hayatını etkileyen kavramlarla ilgili diyalog kurarak fikir sahibi olmak, çocukları şimdi ve gelecekte olumlu etkileyecektir. Kolaylaştırıcının rolü de diyalogların kalitesi, sürecin ilerlemesi ve müfredatla uyumun sağlama alınması açısından son derece kritiktir. P4C çocuklar için felsefe eğitimiyle çocuklar, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerisini geliştirir, birlikte düşünerek işbirliğine dayalı düşünme becerileri gelişir, neden sonuç ilişkisi kurabilme becerileri gelişir, özgüvenleri gelişir, bağlantılı düşünürler, farkındalıkları artar, akıl yürütme becerileri gelişir, durumlara farklı açıdan bakabilme becerileri gelişir, kavramları tanımlama, sınıflama ve ayırt etme becerileri gelişir, sorgulamaları ve argüman geliştirme becerileri artar, felsefenin yaşamla ilişkisini kurabilirler ve son olarak kendilerini, evreni anlayarak toplumsal konularda sorgulama olanağı bulurlar. Sonuç olarak Çocuklar zamanla yeteneklerini geliştirebilsin ve kavrayışlarını güçlendirebilsin diye P4C çocuklar için felsefe eğitimi düzenli bir etkinlik olarak sürdürülmelidir.