Psikolojik Dayanıklılık Eğitimi

Hedefler:

• Velilerin kendi psikolojik dayanıklılıklarını güçlendirmeleri
• Çocuklarının stres, zorlanma ve başarısızlık durumlarıyla baş etme becerilerini destekleyebilmeleri
• Aile içinde güvenli, destekleyici ve esnek bir ortam oluşturabilmeleri

Eğitim sonunda veliler:

• Çocuklarının zorlanmalarını doğru okuyabilir
• Panik yerine destekleyici tutum sergileyebilir
• Hata ve başarısızlığı gelişim fırsatı olarak görebilir
• Evde psikolojik olarak güvenli bir ortam oluşturabilir

1. Psikolojik Dayanıklılık Nedir?

Amaç: Kavramsal farkındalık

İçerik:

• Psikolojik dayanıklılık (resilience) tanımı
• Dayanıklılık ≠ hiç zorlanmamak
• Çocuklar neden zorlanır? (okul, akran, sınav, değişim)
• Dayanıklılığın çocuk gelişimindeki rolü
• Dayanıklı çocukların temel özellikleri

Etkinlik:  “Zor bir an” paylaşımı (isteğe bağlı, kısa)

2. Çocuklarda Stres ve Duygusal Tepkiler

Amaç: Çocuğun tepkilerini doğru okumak

İçerik:

• Çocuklarda stres belirtileri
• Yaşa göre stres tepkileri
• Davranışın arkasındaki duygu
• “Problemli davranış” mı, “zorlanan çocuk” mu?
• Ebeveynin yanlış ama yaygın tepkileri

Etkinlik: Vaka örnekleri üzerinden değerlendirme

3. Güvenli Bağlanma ve Dayanıklılık

Amaç: Ebeveyn tutumlarının farkına varmak

İçerik:

• Güvenli bağlanma nedir?
• Aşırı koruyuculuk – ilgisizlik – destekleyici tutum
• Çocuğun “güvende hissetmesi” ne demektir?
• Sınır koymak ve güven ilişkisi
• “Yanındayım” mesajının önemi

Etkinlik: “Ben nasıl bir ebeveynim?” öz-değerlendirme

4. Hata Yapma, Başarısızlık ve Pes Etmeme

Amaç: Başarısızlığı fırsata dönüştürmek

İçerik:

• Hata yapmanın gelişimsel değeri
• Çocuğun başarısızlıkla baş etmesi
• “Yapamıyorum” diyen çocuğa yaklaşım
• Sabır, sebat ve esneklik
• Ebeveynin performans baskısı

Etkinlik:  Yanlış ebeveyn cümleleri – doğru alternatifler

5. Problem Çözme ve Başa Çıkma Becerileri

Amaç: Çocuğa beceri kazandırmak

İçerik:

• Problemi çocuk adına çözmenin sonuçları
• Çocuğu sürece dahil etme
• Seçenek sunma ve sorumluluk verme
• Duygularla baş etme yolları
• Küçük adımların önemi

Etkinlik:  Evde uygulanabilecek “problem çözme adımları” çalışması

6. Kriz Dönemlerinde Ebeveyn Olmak

Amaç: Zor zamanlarda sakin kalabilmek

İçerik:

• Aile içi krizler (kayıp, boşanma, taşınma, sınav, hastalık)
• Çocuğa zor durumları anlatma
• Duyguları bastırmak mı, düzenlemek mi?
• Ebeveynin kendi duygularını yönetmesi

Etkinlik:  “Bu durumda ne yapardım?” senaryo çalışması

7. Ebeveynin Psikolojik Dayanıklılığı

Amaç: Önce ebeveyni güçlendirmek

İçerik:

• Ebeveyn tükenmişliği
• Suçluluk ve yetersizlik duyguları
• Kendine şefkat
• Destek istemenin önemi
• Rol model olma

Etkinlik:  “Benim dayanıklılık kaynaklarım” çalışması

8. Evde Dayanıklılığı Güçlendiren Aile Kültürü

Amaç: Sürdürülebilir kazanım

İçerik:

• Aile içi iletişim dili
• Rutinler ve güven duygusu
• Duyguların konuşulabildiği ev ortamı
• Güçlü aile mesajları
• Günlük hayatta küçük uygulamalar

Etkinlik:  “Aile dayanıklılık sözleşmesi” oluşturma